Chiến lược phát triển kinh tế tư nhân là một trong những trụ cột quan trọng để nâng cao năng lực cạnh tranh và tự chủ của nền kinh tế Việt Nam.

Tổng quan về chiến lược này, kết hợp với kinh nghiệm quốc tế và các giải pháp cụ thể:


I. Chiến lược phát triển kinh tế tư nhân tại Việt Nam từ nhiều năm trước
- Theo Nghị quyết số 10-NQ/TW năm 2017 và Nghị quyết 45/NQ-CP năm 2023, Việt Nam đặt mục tiêu phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩ.
Mục tiêu đến năm 2025: Có khoảng 1,5 triệu doanh nghiệp, trong đó 60.000–70.000 doanh nghiệp quy mô vừa và lớn

Mục tiêu đến năm 2030: Có ít nhất 2 triệu doanh nghiệp; khu vực kinh tế tư nhân đóng góp khoảng 60–65% GD.
 

2025 - Tại sao phát triển kinh tế tư nhân làm nòng cốt lại quan trọng?

​Việc phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng, góp phần nâng cao sức cạnh tranh và tự chủ của nền kinh tế là một trong những mục tiêu trọng tâm được nêu trong Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 của Ban Chấp hành Trung ương Đảng. Nghị quyết này khẳng định vai trò thiết yếu của khu vực kinh tế tư nhân trong việc thúc đẩy tăng trưởng kinh tế, đổi mới sáng tạo và nâng cao vị thế quốc gia.​

---

1. Khẳng định vai trò chiến lược của kinh tế tư nhân

Nghị quyết 68-NQ/TW xác định:​

“Phát triển kinh tế tư nhân lành mạnh, hiệu quả, bền vững, thực sự trở thành một động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, góp phần phát triển kinh tế-xã hội nhanh, bền vững, không ngừng nâng cao đời sống của nhân dân, thực hiện tiến bộ, công bằng xã hội, bảo đảm quốc phòng, an ninh, sớm đưa nước ta trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại.” ​

Điều này cho thấy, kinh tế tư nhân không chỉ là một thành phần kinh tế mà còn là một trong những trụ cột chính để đạt được mục tiêu phát triển toàn diện và bền vững của đất nước.​

---

2. Định hướng phát triển kinh tế tư nhân trong Nghị quyết 68-NQ/TW

Nghị quyết đề ra các định hướng cụ thể để phát triển kinh tế tư nhân:​

• Khuyến khích phát triển đa dạng: Tạo điều kiện thuận lợi để kinh tế tư nhân phát triển nhanh, bền vững, đa dạng với tốc độ tăng trưởng cao cả về số lượng, quy mô, chất lượng và tỉ trọng đóng góp trong GDP.​

• Xóa bỏ rào cản và định kiến: Xóa bỏ mọi rào cản, định kiến, tạo mọi điều kiện thuận lợi để phát triển kinh tế tư nhân lành mạnh và đúng định hướng.​

• Phát triển ở tất cả các ngành, lĩnh vực: Kinh tế tư nhân được phát triển ở tất cả các ngành, lĩnh vực mà pháp luật không cấm.​

• Khuyến khích hình thành các tập đoàn kinh tế tư nhân: Khuyến khích hình thành các tập đoàn kinh tế tư nhân đa sở hữu và tư nhân góp vốn vào các tập đoàn kinh tế nhà nước, có đủ khả năng tham gia mạng sản xuất và chuỗi giá trị khu vực, toàn cầu.​

• Phát triển đội ngũ doanh nhân: Phát triển đội ngũ doanh nhân Việt Nam ngày càng vững mạnh, có ý thức chấp hành pháp luật, trách nhiệm với xã hội và kỹ năng lãnh đạo, quản trị cao; chú trọng xây dựng văn hóa doanh nghiệp, đạo đức doanh nhân.

• 3. Các giải pháp lớn để phát triển kinh tế tư nhân

Nghị quyết đề ra 5 nhóm nhiệm vụ và giải pháp lớn, trong đó có hơn 30 giải pháp cụ thể nhằm xử lý đồng bộ các điểm nghẽn trong phát triển kinh tế tư nhân. Một số giải pháp nổi bật bao gồm:​baochinhphu.vn

• Tạo lập môi trường đầu tư, kinh doanh thuận lợi: Bảo đảm ổn định kinh tế vĩ mô vững chắc, kiểm soát lạm phát ở mức hợp lý, điều hành chính sách tiền tệ chủ động, linh hoạt theo cơ chế thị trường.​baochinhphu.vn

• Hỗ trợ đổi mới sáng tạo, hiện đại hóa công nghệ: Hỗ trợ kinh tế tư nhân đổi mới sáng tạo, hiện đại hóa công nghệ và phát triển nguồn nhân lực, nâng cao năng suất lao động.​baochinhphu.vn

• Tăng cường hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước: Nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước; đổi mới nội dung, phương thức và tăng cường sự lãnh đạo của Đảng, nâng cao vai trò của Mặt trận Tổ quốc Việt Nam, các tổ chức chính trị-xã hội, xã hội-nghề nghiệp đối với kinh tế tư nhân.​baochinhphu.vn

• Khuyến khích liên kết sản xuất, kinh doanh: Thúc đẩy phát triển mọi hình thức liên kết sản xuất, kinh doanh, cung cấp hàng hóa, dịch vụ theo mạng sản xuất, chuỗi giá trị thị trường giữa kinh tế tư nhân với kinh tế nhà nước, kinh tế tập thể và các doanh nghiệp có vốn đầu tư nước ngoài.

---

 II. Kinh nghiệm quốc tế trong hỗ trợ kinh tế tư nhân:

 Hàn Quốc – Phát triển các tập đoàn kinh tế tư nhân lớn

Hàn Quốc đã thành công trong việc phát triển các tập đoàn kinh tế tư nhân lớn (chaebol) như Samsung, Hyundai 

Chính phủ Hàn Quốc đã hỗ trợ các tập đoàn này thông qua chính sách tài chính ưu đãi, thúc đẩy xuất khẩu và đổi mới công nghệ, biến họ thành trụ cột của nền kinh tế.

 Đức – Mô hình doanh nghiệp vừa và nhỏ (Mittelsand)

Đức nổi bật với hệ thống doanh nghiệp vừa và nhỏ (Mittelstand), chiếm khoảng 99% tổng số doanh nghiệp, tạo ra 60% việc làm và đóng góp 5%GDP. Các doanh nghiệp này tập trung vào các ngành công nghiệp chế tạo, kỹ thuật cao, với khả năng đổi mới sáng tạo mnh mẽ.

Trung Quốc – Hỗ trợ đổi mới sáng tạo

Trung Quốc đã thành lập và vận hành các Quỹ đầu tư mạo hiểm do Nhà nước đứng đầu (GGF - Chinese Government Guidance Funds) kết hợp vốn nhà nước và tư nhân để hỗ trợ các ngành công nghiệp phù hợp với các ưu tiên của quốc gia, chẳng hạn như công nghệ và đổi mới áng tạo.
 

Kinh nghiệm quốc tế về phát triển kinh tế tư nhân đã gặt hái nhiều thành công:

Nhiều quốc gia đã thành công trong việc phát triển kinh tế tư nhân để thúc đẩy tăng trưởng kinh tế:​

• Hàn Quốc: Phát triển các tập đoàn kinh tế tư nhân lớn (chaebol) như Samsung, Hyundai, LG, đóng vai trò chủ đạo trong nền kinh tế.​

• Trung Quốc: Khu vực tư nhân đóng góp hơn 60% GDP và tạo ra hơn 80% việc làm mới hàng năm.​

• Hoa Kỳ: Khu vực tư nhân là động lực chính cho đổi mới sáng tạo và tăng trưởng kinh tế, với các công ty công nghệ hàng đầu thế giới.​

---

III. Giải pháp chiến lược cho Việt Nam thế nào?

1. Cải cách thể chế và môi trường kinh doanh:

Hoàn thiện thể chế kinh tế thị trường hiện đại, minh bạch và công bằng, đảm bảo môi trường kinh doanh không có sự phân biệt giữa các thành phầ kinh tế.

2. Hỗ trợ đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số:

Khuyến khích doanh nghiệp tư nhân đầu tư vào các lĩnh vực công nghệ cao như trí tuệ nhân tạo, blockchain, dữ liệu lớn, thương mại điện tử, công nghệ tài chính (fintech) và y tế tông minh.

3. Phát triển nguồn nhân lực chất lượng cao:

Đổi mới căn bản, toàn diện và nâng cao chất lượng giáo dục, đào tạo, nhất là đào tạo nghề, đào tạo nguồn nhân lực chất lượng cao để đáp ứng nhu cầu của doanh nghiệp và tị trường.

4. Tăng cường liên kết giữa doanh nghiệp tư nhân và FDI

Xây dựng các chương trình liên kết chuỗi cung ứng giữa FDI và doanh nghiệp nội địa, đặc biệt trong các ngành công nghiệp hỗ trợ, chế tạo, côngnghệ cao.

5. Phát triển các tập đoàn kinh tế tư nhân lớn:

Khuyến khích hình thành các tập đoàn kinh tế tư nhân đa sở hữu và tư nhân góp vốn vào các tập đoàn kinh tế nhà nước, có đủ khả năng tham gia mạng sản xuất và chuỗi giá trị khu vực,toàn cầu.

Việc phát triển kinh tế tư nhân không chỉ là một lựa chọn mà là một yêu cầu tất yếu để nâng cao năng lực cạnh tranh và tự chủ của nền kinh tếVệt Nam.

Học hỏi từ kinh nghiệm quốc tế và áp dụng các chính sách phù hợp sẽ giúp khu vực tư nhân phát triển mạnh mẽ, đóng góp tích cực vào sự phát triển bền vững củađất nước.

Phát triển kinh tế tư nhân trở thành một động lực quan trọng là một trong những chiến lược then chốt để nâng cao sức cạnh tranh và tự chủ của nền kinh tế Việt Nam. Nghị quyết 68-NQ/TW đã đưa ra các định hướng và giải pháp cụ thể để thúc đẩy khu vực kinh tế tư nhân phát triển mạnh mẽ, đóng góp tích cực vào sự phát triển kinh tế - xã hội của đất nước.​

----------

IV.Những luật quan trọng trên thế giới thúc đẩy kinh tế nhiều nước phát triển và thành công.

Nhiều quốc gia trên thế giới đã ban hành các đạo luật và chính sách nhằm thúc đẩy phát triển khu vực kinh tế tư nhân, coi đây là động lực quan trọng để tăng trưởng kinh tế, đổi mới sáng tạo và nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia.

Dưới đây là một số ví dụ tiêu biểu về sự tác động của Luật ưu tiên phát triển kinh tế tư nhân:

1. Trung Quốc – Luật Thúc đẩy Kinh tế Tư nhân (2025): Ngày 30/4/2025, Trung Quốc đã thông qua:

 

Luật Thúc đẩy Kinh tế Tư nhân, có hiệu lực từ ngày 20/5/202. Luật này nhằm củng cố niềm tin và vai trò của khu vực tư nhân trong công cuộc hiện đại hóa đất nước. Nội dung chính bao gồm:

 - Bảo đảm quyền tiếp cận công bằng thị trường cho các thực thể kinh tế
 - Hỗ trợ phát triển đồng đều giữa khu vực công và tư nhân
 - Khuyến khích đổi mới công nghệ và hiện đại hóa công nghiệp trong khu vực tư nhân
- Luật này phản ánh sự chuyển hướng trong chiến lược kinh tế của Trung Quốc, từ việc siết chặt quy định sang hỗ trợ mạnh mẽ cho doanh nghiệp tư nhân

---

2. Ai Cập – Chính sách Infitah (Luật 43 năm 1974)

Sau chiến tranh Yom Kippur năm 1973, Tổng thống Anwar Sadat đã ban hành Luật 43 năm 1974, còn gọi là chính sách "Infitah" (mở cửa), nhằm thu hút đầu tư tư nhân trong và ngoài nước.

 Chính sách này đánh dấu sự chuyển đổi từ nền kinh tế do nhà nước kiểm soát sang mô hình kinh tế thị trường, khuyến khích đầu tư tư nhân và giảm sự phụ thuộc vào viện trợ từ LiênXô.

---

3. Châu Phi – Hiệp định Khu vực Mậu dịch Tự do Lục địa (AfCFA)

Hiệp định AfCFTA, có hiệu lực từ năm 2019, nhằm tạo ra khu vực mậu dịch tự do lớn nhất thế giới, thúc đẩy đầu tư và loại bỏ thuế quan giữa các quốc gia châu phi.

Hiệp định bao gồm:

- Nghị định thư về Đầu tư : Bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư và cung cấp cơ chế giải quyết tranh chấp thông qua trọng tài quốc tế
- Khuyến khích phát triển hạ tầng và năng lượng tái tạo, tạo điều kiện cho khu vực tư nhân tham gia vào các dự án xuyên biên giới-

4.  Ấn Độ – Đối tác Công – Tư PPP)

Ấn Độ đã triển khai mô hình Đối tác Công – Tư (PPP) trong nhiều lĩnh vực như hạ tầng, năng lượng và giao thông. Chính phủ đã ban hành các hướng dẫn và cơ chế tài chính để thúc đẩy sự tham gia của khu vực tư nhân, bao gồm:

- Quỹ Phát triển Dự án Hạ tầng Ấn Độ (IIPDF): Hỗ trợ chi phí phát triển dự án PPP.
- Công ty Tài chính Hạ tầng Ấn Độ (IIFCL):  Cung cấp vốn vay dài hạn cho các dự án hạ tầng  

---

5. Brazil – Luật Tự do Kinh tế(2019)

 Chính phủ Brazil đã ban hành Luật Tự do Kinh tế nhằm giảm bớt rào cản pháp lý và thúc đẩy hoạt động kinh doanh của khu vựct nhân.

Luật này bao gồm:

- Đơn giản hóa quy trình cấp phép kinh doanh
- Khuyến khích đầu tư tư nhân vào các lĩnh vực như năng lượng, giao thông và vin thông.

---

6.Ba Lan – Khu Kinh tế Đặc bệt (SEZ)

Ba Lan đã thiết lập 4 Khu Kinh tế Đặc biệt (SEZ) nhằm thu hút đầu tư nước ngoài và thúc đẩy phát triển khu vực tư nhân.

Các khu SEZ cung cấp:

- Miễn giảm thuế thu nhập doanh nghiệp và thuế tài sản trong thời hạn nhất định.
- Hạ tầng hiện đại và lực lượng lao động có ta nghề cao.

---

7. Nam Phi – Luật Ưu tiên Mua sắm (2000)

Nam Phi đã ban hành Luật Ưu tiên Mua sắm nhằm thúc đẩy sự tham gia của doanh nghiệp tư nhân, đặc biệt là các doanh nghiệp nhỏ và vừa (SMEs), vào các hợp đồng công cộng. Luật này quy định:

- Yêu cầu các cơ quan nhà nước ưu tiên mua sắm hàng hóa và dịch vụ từ các doanh nghiệ địa phương.
- Áp dụng tiêu chí tiền định cho các gói thầu nhằm đảm bảo sự tham ia của SMEs. 

---

8.  Các Hiệp định Đầu tư Song pương (BITs)

Nhiều quốc gia đã ký kết Hiệp định Đầu tư Song phương (BITs) để bảo vệ quyền lợi của nhà đầu tư tư nhân và thúc đẩy đầu ưnước ngoài.

Các hiệp định này tường bao gồm:

- Cam kết đối xử công bằng và bình đẳng cho nhà đầu tư.
- Cơ chế giải quyết tranh chấp thông qua trọn tài quốc tế.

---

 Kết luận

Các đạo luật và chính sách trên cho thấy tầm quan trọng của việc tạo ra môi trường pháp lý thuận lợi để thúc đẩy phát triển khu vực kn tế tư nhân.

Việc học hỏi và áp dụng các mô hình thành công từ các quốc gia khác có thể giúp Việt Nam xây dựng chiến lược phát triển kinh tế tư nhân hiệu quả, góp phần nâng cao năng lực cạnh tranh và tự chủ ca nền kinh tế.