NGHỊ QUYẾT 66/2025

———-

TẠP CHÍ LUẬT…. – SỐ CHUYÊN ĐỀ 2025

ISSN: 086…-744…

“Đột phá của đột phá”: Đổi mới tư duy pháp luật trong Nghị quyết 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị

Tác giả: Luật sư Vũ Ngọc Dũng

Tổ chức: Công ty Luật 911, TP. Hà Nội

Tóm tắt

Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 của Bộ Chính trị là một bước ngoặt trong cải cách thể chế và hoàn thiện hệ thống pháp luật Việt Nam. Văn kiện không chỉ nhấn mạnh cải tiến kỹ thuật lập pháp, mà còn đặt lại tư duy nền tảng về vai trò của pháp luật trong quản trị quốc gia. Bài viết phân tích những điểm đột phá cốt lõi của Nghị quyết, từ đó đề xuất các khuyến nghị nhằm cụ thể hóa tầm nhìn “pháp luật kiến tạo phát triển”.

Từ khóa: Nghị quyết 66-NQ/TW, pháp luật kiến tạo, cải cách thể chế, quản trị quốc gia, đổi mới tư duy pháp lý.

1. Đặt lại vai trò của pháp luật: Từ công cụ điều chỉnh sang động lực phát triển

Nghị quyết 66 thể hiện rõ chuyển biến căn bản về nhận thức: pháp luật không còn đơn thuần là công cụ để kiểm soát, điều chỉnh hành vi, mà trở thành nền tảng kiến tạo sự phát triển bền vững. Tư duy “không quản được thì cấm” chính thức bị loại bỏ, thay vào đó là tư tưởng pháp luật mở đường, tháo gỡ, khơi thông nguồn lực xã hội (Ban Chỉ đạo tổng kết Nghị quyết 48, 2025).

Đây là sự dịch chuyển từ “quản lý pháp luật” sang “quản trị pháp luật”, cho phép pháp luật đóng vai trò cấu trúc hóa sự phát triển, tương tự như trong mô hình quản trị hiện đại ở các nước OECD.

2. Pháp luật – từ hàng rào kỹ thuật trở thành lợi thế cạnh tranh quốc gia

Nghị quyết lần đầu tiên khẳng định: thể chế, pháp luật là động lực nội sinh của phát triển. Trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu về môi trường đầu tư và chuyển đổi số, một hệ thống pháp luật minh bạch, khả thi, dễ tiếp cận sẽ tăng sức hút của Việt Nam trong chuỗi giá trị toàn cầu (UNDP Việt Nam, 2023).

Pháp luật không còn bị xem là “hạn chế”, mà là lợi thế cạnh tranh mềm, tạo ra môi trường thuận lợi cho đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số, và phát triển mô hình kinh doanh mới (như AI, blockchain, tài sản số).

3. Ba trụ cột cải cách thể chế pháp luật

Nghị quyết 66 định hình ba nhóm cải cách cấu trúc hệ thống pháp luật:

3.1. Xây dựng pháp luật kiến tạo

Nghị quyết yêu cầu luật phải có tính dự báo cao, tránh “luật khung, luật ống”. Các quy định pháp luật phải được lượng hóa tác động, gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, nâng cao năng suất.

3.2. Tăng cường kiểm soát quyền lực lập pháp và hành pháp

Tư duy cải cách quản trị quyền lực thể hiện ở việc tách bạch rõ chức năng xây dựng – tổ chức thi hành – giám sát. Cơ chế kiểm soát nội bộ và trách nhiệm chính trị, pháp lý của chủ thể tham gia lập pháp được đặt ra rõ ràng hơn bao giờ hết.

3.3. Nâng cao hiệu quả thi hành pháp luật

Khắc phục tình trạng “luật đúng – thi hành yếu”, Nghị quyết yêu cầu thi hành pháp luật trở thành nhiệm vụ chính trị thường xuyên của toàn hệ thống chính trị, với cơ chế đánh giá trách nhiệm, giải trình, và chế tài cụ thể.

4. Hợp nhất – đồng bộ – không chồng chéo: Mục tiêu đến năm 2027

Nghị quyết đặt mục tiêu: xử lý toàn diện các xung đột, chồng chéo trong pháp luật hiện hành trước năm 2027. Đây là một bước đột phá hành chính – pháp lý, nhằm loại bỏ nguyên nhân của “tắc nghẽn thể chế”, “ngại trách nhiệm”, và “trì trệ thực thi” (Viện Nghiên cứu Quản lý Kinh tế Trung ương – CIEM, 2024).

5. Huy động toàn xã hội vào quá trình lập pháp và thực thi

Đáng chú ý, Nghị quyết nhấn mạnh vai trò của người dân, doanh nghiệp, giới học thuật, Mặt trận Tổ quốc và tổ chức phản biện xã hội trong xây dựng và giám sát thực thi pháp luật. Cách tiếp cận này tiệm cận mô hình “law-in-the-making” của các nước Bắc Âu và Nhật Bản.

6. Chuyên nghiệp hóa đội ngũ làm luật: Từ kỹ thuật sang tư duy chính sách

Cuối cùng, Nghị quyết yêu cầu nâng cấp chất lượng đội ngũ xây dựng pháp luật, không chỉ về mặt kỹ thuật soạn thảo, mà còn về tư duy chiến lược và hiểu biết chính sách công. Cần gắn đào tạo cán bộ pháp luật với năng lực hoạch định thể chế, quản trị rủi ro pháp lý, và năng lực tương tác với khối tư nhân và quốc tế.

Kết luận

Nghị quyết 66-NQ/TW là minh chứng cho sự chuyển mình mạnh mẽ trong tư duy pháp luật Việt Nam, hướng tới một nền pháp luật kiến tạo, hiệu quả, đồng bộ và có khả năng thích ứng cao với thời đại số. Thành công của nghị quyết phụ thuộc vào việc cụ thể hóa thành các kế hoạch lập pháp có lộ trình, minh bạch, và có sự giám sát xã hội độc lập.

Tài liệu tham khảo

1. Bộ Chính trị (2025). Nghị quyết số 66-NQ/TW ngày 30/4/2025 về tiếp tục xây dựng, hoàn thiện Nhà nước pháp quyền xã hội chủ nghĩa Việt Nam đến năm 2030, định hướng đến năm 2045.

2. Ban Chỉ đạo tổng kết Nghị quyết 48 (2025). Báo cáo tổng kết 20 năm thực hiện Nghị quyết 48-NQ/TW (2005–2025).

3. UNDP Việt Nam (2023). Legal Reform and Investment Competitiveness in Vietnam: International Lessons and Domestic Reform Pathways.

4. CIEM (2024). Đánh giá tình trạng chồng chéo pháp luật và kiến nghị cải cách thể chế.

5. OECD (2022). Regulatory Policy Outlook: Governance, Accountability and Innovation.

Luật sư Vũ Ngọc Dũng ( Phan Lâm đăng không?)