Tình trạng và lộ trình ban hành

Dự thảo Luật hiện đang trong giai đoạn tham vấn, lấy ý kiến góp ý từ các bộ ngành, doanh nghiệp, giới học thuật và chuyên gia trong nước – quốc tế. Dự kiến luật sẽ được trình Quốc hội vào kỳ họp giữa năm hoặc cuối năm 2025, trở thành nền tảng pháp lý cho giai đoạn phát triển tiếp theo của Chuyển đổi số quốc gia và Kinh tế số Việt Nam.

Dự thảo Luật Công nghiệp Công nghệ số là một văn bản pháp luật mới, được Bộ Thông tin và Truyền thông chủ trì soạn thảo, nhằm thiết lập khuôn khổ pháp lý cho việc phát triển, quản lý và thúc đẩy các ngành công nghiệp sử dụng nền tảng công nghệ số tại Việt Nam. Đây được xem là đạo luật đầu tiên ở nước ta điều chỉnh một cách có hệ thống về tài sản số, sản phẩm số, nền tảng số và công nghiệp dữ liệu.

Mục tiêu chính của dự luật

• Xác lập địa vị pháp lý cho các loại tài sản số, dữ liệu số, nền tảng số và sản phẩm kỹ thuật số.

• Thiết lập các quy tắc bảo hộ quyền sở hữu, quyền khai thác và quyền dữ liệu.

• Hình thành thị trường công nghệ số: bao gồm trung gian dữ liệu, định danh số, hợp đồng thông minh, giao dịch số.

• Thúc đẩy công nghiệp nội địa hóa công nghệ, chuyển đổi số, xuất khẩu phần mềm và phát triển nền tảng Việt.

Phạm vi điều chỉnh

Dự thảo luật dự kiến điều chỉnh các hoạt động sau:

• Phát triển hạ tầng công nghệ số và nền tảng công nghiệp dữ liệu;

• Giao dịch và định danh tài sản số, nội dung số, dịch vụ số;

• Quy định về công nghiệp phần mềm, trí tuệ nhân tạo, điện toán đám mây, chuỗi khối (blockchain);

• Chính sách thúc đẩy hệ sinh thái đổi mới sáng tạo trong lĩnh vực công nghệ số.

Một số điểm mới nổi bật

• Công nhận tài sản số (digital assets) là một loại tài sản được pháp luật bảo hộ;

• Hình thành cơ chế sandbox (thử nghiệm chính sách) cho các công nghệ mới như AI, blockchain, metaverse;

• Quy định về quyền tài sản dữ liệu (data ownership) và giao dịch dữ liệu;

• Thiết lập sàn giao dịch tài sản số và dữ liệu số có đăng ký;

• Đưa ra quy chuẩn ngành công nghiệp nền tảng số (platform industry) lần đầu tiên.

“Những điểm mới của Dự thảo Luật Công nghiệp Công nghệ số năm 2025: So sánh pháp lý và phân tích tương thích cam kết quốc tế”.

1. Mở đầu

• Giới thiệu sự cần thiết ban hành Luật Công nghiệp Công nghệ số;

• Mục tiêu nghiên cứu: phân tích các điểm mới, so sánh với luật hiện hành, đánh giá tương thích WTO/CPTPP/EU-VN FTA;

• Phạm vi và phương pháp nghiên cứu.

2. Các điểm mới của Dự thảo Luật Công nghiệp Công nghệ số 2025

3. Phân tích tương thích với các cam kết quốc tế

3.1. WTO – Hiệp định GATS (Dịch vụ công nghệ thông tin)

3.2. CPTPP

3.3. EVFTA – Hiệp định Thương mại Tự do Việt Nam – EU

4. Một số khuyến nghị hoàn thiện pháp luật

• Nên có quy định rõ ràng về chuyển dữ liệu xuyên biên giới, tránh xung đột với CPTPP;

• Làm rõ hơn về cơ chế bảo vệ nhà đầu tư công nghệ nước ngoài;

• Rà soát các quy định liên quan đến AI, dữ liệu, tài sản số để đảm bảo đồng bộ với Luật An ninh mạng và Dự thảo Luật Dữ liệu cá nhân;

• Cần ban hành các nghị định hướng dẫn chi tiết để thực thi hiệu quả quy định đặc thù.

5. Kết luận

• Dự thảo Luật CNCNS là bước đi quan trọng trong thể chế hóa các ngành công nghiệp mới nổi;

• Có nhiều điểm mới, sáng tạo, song cần điều chỉnh để phù hợp cam kết quốc tế;

• Luật cần đồng bộ với hệ thống pháp luật hiện hành để hạn chế rủi ro pháp lý và tạo thuận lợi cho nhà đầu tư.