BỐN ĐỘT PHÁ CHIẾN LƯỢC CHO VIỆT NAM TRONG KỶ NGUYÊN SỐ: NỀN TẢNG CHO PHÁT TRIỂN BỀN VỮNG VÀ HỘI NHẬP TOÀN DIỆN

( Luật sư Vũ Ngọc Dũng)

Việt Nam đang bước vào giai đoạn chuyển mình mạnh mẽ với nền tảng thể chế được định hướng bởi bốn nghị quyết quan trọng của Bộ Chính trị ban hành từ cuối năm 2024 đến giữa năm 2025. Những quyết sách này không chỉ định hình tầm nhìn quốc gia mà còn mở đường cho những cải cách đột phá trong bối cảnh kỷ nguyên số, trí tuệ nhân tạo và hội nhập toàn cầu.

1. Khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số: Trụ cột phát triển quốc gia

Nghị quyết số 57-NQ/TW ngày 22/12/2024 của Bộ Chính trị xác định rõ: “Phát triển khoa học, công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển đổi số là đột phá chiến lược, là nền tảng, động lực chính của quá trình công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước”.

Nội dung Nghị quyết nhấn mạnh đến việc xây dựng Hệ sinh thái đổi mới sáng tạo quốc gia, với trọng tâm là phát triển công nghệ lõi, dữ liệu lớn, trí tuệ nhân tạo (AI), blockchain, và chuyển đổi số toàn diện trong các ngành kinh tế – xã hội. Đây là bước đi đột phá nhằm gia tăng năng suất lao động, nâng cao năng lực cạnh tranh quốc gia và bắt kịp cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ tư.

2. Hội nhập quốc tế trong tình hình mới: Chủ động, toàn diện, thực chất và hiệu quả

Trong Nghị quyết 59-NQ/TW ngày 24/1/2025, Bộ Chính trị xác định rõ yêu cầu mới của thời đại hội nhập: “Chủ động tham gia định hình luật chơi, nâng cao năng lực thực thi cam kết quốc tế và bảo đảm lợi ích quốc gia – dân tộc”.

Đột phá lớn ở đây là chuyển từ “hội nhập thụ động” sang “hội nhập chủ động”, trong đó Việt Nam không chỉ thực thi các hiệp định thương mại tự do (FTA), mà còn tham gia xây dựng các khung pháp lý quốc tế về kinh tế số, tài sản số, trí tuệ nhân tạo, bảo mật dữ liệu…. Điều này đặt ra yêu cầu cấp thiết về nâng cao năng lực thể chế, trình độ đàm phán và chuẩn hóa pháp luật nội địa theo chuẩn mực toàn cầu.

3. Cải cách pháp luật: Đáp ứng yêu cầu phát triển đất nước trong kỷ nguyên mới

Nghị quyết số 66-NQ/TW nhấn mạnh nhiệm vụ then chốt là: “Đổi mới toàn diện công tác xây dựng và thi hành pháp luật, bảo đảm tính dự báo, minh bạch, kịp thời và hiệu lực trong bối cảnh cách mạng công nghệ và hội nhập quốc tế sâu rộng”.

Nghị quyết yêu cầu xây dựng hệ thống pháp luật đồng bộ cho các lĩnh vực mới như tài sản số, thị trường số, công nghệ tài chính (fintech), AI, dữ liệu cá nhân, hợp đồng thông minh… Trong đó, đề xuất về việc xây dựng Luật Tài sản số, Luật AI, và khuôn khổ pháp lý thí điểm (sandbox) được xem là nền tảng để Việt Nam chủ động điều tiết thị trường, bảo vệ người tiêu dùng và thúc đẩy đổi mới sáng tạo.

4. Kinh tế tư nhân: Trở thành động lực quan trọng của nền kinh tế

Nghị quyết số 68-NQ/TW ngày 4/5/2025 khẳng định vai trò của kinh tế tư nhân: “Phát triển mạnh mẽ kinh tế tư nhân thực sự là một động lực quan trọng của nền kinh tế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa”.

Điểm đột phá nằm ở việc giảm rào cản thể chế, bình đẳng tiếp cận nguồn lực và minh bạch chính sách hỗ trợ, đồng thời thúc đẩy sự tham gia của khu vực tư nhân vào các ngành công nghệ cao, đổi mới sáng tạo, chuyển đổi số và đầu tư mạo hiểm. Kinh tế tư nhân không chỉ là động lực tăng trưởng, mà còn là đối tác quan trọng trong các mô hình hợp tác công – tư (PPP) cho phát triển bền vững.

 Kết luận: Hợp lực thể chế – Đột phá tư duy – Hành động chiến lược

Bốn nghị quyết trên không chỉ là những định hướng chính trị mà còn là bản thiết kế chiến lược cho tương lai. Trong bối cảnh cạnh tranh toàn cầu khốc liệt và chuyển dịch địa chính trị số, Việt Nam cần phát huy sức mạnh tổng hợp của thể chế hiện đại, công nghệ đổi mới và nguồn lực con người trí tuệ.

Đây là thời điểm vàng để các bộ, ngành, địa phương và cộng đồng doanh nghiệp chung tay hiện thực hóa các đột phá, đưa Việt Nam tiến nhanh, tiến vững chắc trên con đường trở thành quốc gia số – quốc gia đổi mới – quốc gia hội nhập thông minh.